Spadek po Cruyffie. Ci trenerzy wcielają w życie piłkarską filozofię wielkiego Holendra

Mija rok od śmierci jednej z najwybitniejszych postaci światowej piłki. Johan Cruyff, legendarny piłkarz i trener Ajaksu Amsterdam oraz FC Barcelona, jak nikt inny odcisnął swoje piętno na futbolu. Jego filozofia gry - w Hiszpanii powszechnie nazywana el cruyffismo - uznająca wyższość pięknej i radosnej gry nad rezultat jest jak najlepsza doktryna czasów starożytnych. Wiecznie żywa i uniwersalna. Nic więc dziwnego, że nie brakuje śmiałych naśladowców, którzy jak przystało na pojętnych uczniów, garściami czerpali z wiedzy i doświadczenia swojego mistrza. Oto oni.

Eusebio Sacristan (53, Real Sociedad)

Real Sociedad San Sebastian gra w sposób, jaki Cruyff miał na myśli. Odważnie, technicznie, z piłką krążącą jak po sznurku. Znamienne były mecze z Atletico Madryt (wygrana 2:0) z początku listopada ubiegłego roku i remis z Barceloną kilka tygodni później. Piłkarze z Kraju Basków dali popis gry pozycyjnej dyktując sposób i tempo wydarzeń na boisku. W zdecydowanej mierze jest to zasługą Eusebio Sacristana, który blisko półtora roku temu zastąpił Davida Moyesa na stanowisku trenera. Real Sociedad znajdował się wówczas w głębokim kryzysie i krążył w dolnych rejonach tabeli. Eusebio Sacristan był częścią Barcelony prowadzonej przez Cruyffa, któremu w dużej mierze zawdzięcza karierę trenerską. Cruyff poradził swojemu byłemu podopiecznemu, by wraz z Henkiem ten Cate asystował Frankowi Rijkaardowi na Camp Nou. Potem w latach 2011–2015 był trenerem rezerw Barcelony.

***

Oscar Garcia (44, Red Bull Salzburg)

Po śmierci Cruyffa Oscar Garcia napisał list w którym na czternaście sposobów podziękował swojemu mistrzowi („14” to numer, z którym Cruyff występował). Oscar Garcia debiutował jako piłkarz u Cruyffa w drużynie Barcelony i później także jako trener w reprezentacji Katalonii. W 2012 roku został szkoleniowcem Maccabi Tel Awiw, gdzie dyrektorem sportowym był syn legendarnego Holendra, Jordi. Oscar Garcia w pierwszym sezonie pracy zdobył z Maccabi wyczekiwany od 10 lat tytuł mistrzowski. Po krótkiej przygodzie z Watford objął stanowisko trenera Red Bul Salzburg (grudzień 2015). Pół roku później świętował z Bykami dublet.

***

Julen Lopetegui (51, selekcjoner Hiszpanii)

Wrześniowe zwycięstwo Hiszpanii nad Liechtensteinem 8:0 raczej nikogo nie zaskoczyło, ustawienie wyjściowej jedenastki już tak. Formacja 3-3-3-1 z Pique jako liderem trójki obrońców i klasycznymi skrzydłowymi w pełni odzwierciedla filozofię Cruyffa. Julen Lopetegui na stanowisku selekcjonera reprezentacji Hiszpanii dla wielu był raczej zaskakującym wyborem. Jego spojrzenie na futbol i niebagatelne sukcesy jakie odnosił z reprezentacjami młodzieżowymi uczyniły zeń kandydatem wręcz idealnym na zastąpienie Vicente del Bosque.  Będąc trenerem U-19, U-20 i U-21 w latach 2010-2014 trzykrotnie wygrywał mistrzostwa Europy drużyn młodzieżowych mając w składzie takich piłkarzy jak Thiago, Koke, Alvaro Morata, Javi Martinez, Isco czy Dani Carvajal.

Lopetegui najczęściej pełnił rolę rezerwowego bramkarza Barcelony prowadzonej przez Cruyffa. Z perspektywy ławki sumiennie przyglądał się swojemu guru, któremu najchętniej oddałby hołd mistrzowskim tytułem na przyszłorocznym mundialu w Rosji.

***

Pep Guardiola (46, Manchester City)

Najbardziej znany i ceniony trener nawiązujący do idei Cruyffa. Holender był dla Guardioli piłkarskim ojcem. Cruyff błyskawicznie dostrzegł potencjał szkoleniowy u młodziutkiego Pepa, którego często brał na bok, by wytłumaczyć taktyczne zawiłości. Katalończyk na każdym kroku podkreśla, jak wiele znaczył dla niego „boski Johan”. Patrzeć na drużyny prowadzone przez Guardiolę to patrzeć na ducha Holendra. Odpowiedni dobór piłkarzy, szybka gra polegająca na wymianie pozycji i zmianie ustawienia, intensywność i innowacyjność stanowią jedną wielką całość. Prowadzona przez niego Duma Katalonii (2008-2012) zdominowała futbolową Europę. Choć Guardioli w ostatnim czasie brakuje sukcesów na arenie międzynarodowej , wciąż uchodzi za jednego z najlepszych trenerów globu.

***

Ronald Koeman (54, Everton)

Zaskakującym jest fakt, że Ronald Koeman jako jedyny Holender znalazł się w zestawieniu trenerskiej gildii, której wiecznie żywym mistrzem jest Johan Cruyff. Finał Pucharu Europejskich Mistrzów Klubowych z 1992 roku, w którym Barcelona po golu strzelonym przez Koemana w dogrywce uczyniła obu Holendrów nieśmiertelnymi w Katalonii. Koeman był przedłużeniem ramienia Cruyffa na boisku. Doskonale rozumieli się również poza nim. Ronald Koeman jest obecnie jedynym liczącym się holenderskim trenerem prowadzącym zespół w czołowej lidze Europy. Jego kandydatura jest bardzo poważnie brana pod uwagę w kontekście zastąpienia odchodzącego po zakończeniu obecnego sezonu Luisa Enrique.

***

Ernesto Valverde (53, Athletic Bilbao)

Valverde już w 2008 roku był poważnie brany pod uwagę jako potencjalny następca Franka Rijkaarda w Barcelonie. Jeszcze bliżej funkcji trenera w stolicy Katalonii wydawał się być cztery lata temu. Ówczesny dyrektor sportowy Barcelony, Andoni Zubizarreta próbował skaperować Valverde jako alternatywę dla ciężko chorego Tito Vilanovy. Valverde nie chciał jednak ryzykować dłuższego czekania i przyjął ofertę Athletic Bilbao, w którym wcześniej występował jako piłkarz i pracował jako trener. Warto wspomnieć, że Valverde wraz z Jose Bakero, Txiki Begiristainem i Julio Salinasem należał do grona piłkarzy, których Cruyff ściągnął do Barcy, gdy rozpoczynał tam pracę w 1988 roku. W prowadzonych przez Valverde drużynach zawsze pełno było młodych zawodników, którym starał się wpajać ideologię el cruyffismo.

***

Oni również wyszli spod ręki Cruyffa

Michael Laudrup – kilka lat temu z dużym powodzeniem prowadził Swansea City, która była rewelacją Premier League i w 2013 roku wygrała Puchar Ligi. Wcześniej pracował Broendby, Getafe, Spartaku Moskwa i Realu Mallorca. Obecnie prowadzi katarski Al-Rayyan.

Albert Ferrer – był niezawodnym prawym obrońcą w Dream Teamie Cruyffa. Jako trener nie odniósł do tej pory większych sukcesów. Przedwcześnie zwalniano go z Vitesse Arnhem, Cordoby i Realu Mallorca.

Jose Maria Bakero – w 2007 roku został asystentem Ronalda Koemana w Valencii, wcześniej pomagał Louisowi van Gaalowi w Barcelonie. Przez chwilę był dyrektorem sportowym Realu Sociedad San Sebastian. W Polsce znany z prowadzenia Lecha Poznań i Polonii Warszawa (w obu przypadkach pożegnano go beż żalu). Krótko pracował również w Peru (Juan Aurich) i Wenezueli (Deportivo La Guaira).

Abelardo Fernandez – jego dotychczasowa kariera szkoleniowa związana jest ze Sportingiem Gijon, w którym prowadził drużyny młodzieżowe, później był asystentem trenera pierwszej drużyny. W 2014 roku samodzielnie objął ster Rojiblancos. W styczniu tego roku stracił pracę po serii słabych wyników.

Andoni Zubizarreta – legendarny bramkarz Barcy i reprezentacji Hiszpanii. Przez blisko 10 lat pracował jako dyrektor sportowy w Athletic Bilbao. W 2010 roku objął podobne stanowisko w Barcelonie, które piastował przez pięć lat. W październiku ubiegłego roku został dyrektorem sportowym Olympique Marsylia.

Aitor „Txiki” Begiristain – kolejna z legend Barcelony. Zdaniem Cruyffa Begiristain był najinteligentniejszym piłkarzem Dream Teamu. W latach 2003-2010 pracował na stanowisku dyrektora sportowego Dumy Katalonii. W tym czasie za radą swojego holenderskiego nauczyciela zatrudnił na Camp Nou w roli trenera Franka Rijkaarda, którego z jeszcze większym powodzeniem zastąpił jego były kolega z boiska Pep Guardiola. Dziś obaj znowu wspólnie pracują w Manchesterze City, próbując spełnić marzenia emirackich szejków o wygraniu Ligi Mistrzów.

Jordi Cruyff – mimo olbrzymiego talentu nie spełnił pokładanych w nim nadziei, w dużej mierze ze względu na przewlekłe kontuzje. Po zakończeniu kariery piłkarskiej oddał się zarządzaniu. Najpierw pracował jako dyrektor sportowy w AEK Larnaka, by w 2012 roku przejąć identyczną rolę w Maccabi Tel Aviv. W tym czasie w izraelskim klubie pracowali wspomniany Oscar Garcia, Paulo Sousa, Peter Bosz (obecnie Ajax), Slavisa Jokanovic i Szota Arweładze (były piłkarz Ajaksu). 

---